Indonesië: de winnaar van gisteren is de verliezer van morgen

Dr. Leo Klinkers, Federale Alliantie van Europese Federalisten (FAEF)
Augustus 2019

In december 1949 sloot Indonesië een overeenkomst met Nederland tot oprichting van een federale staat onder de naam Verenigde Staten van Indonesië. Deze bestond uit zeven deelstaten. De Molukken vielen onder de staat Oost-Indonesië.

De president van de federatie, Soekarno, begon al na een week, in januari 1950, met de ontmanteling van de federatie. Zijn doel was de oprichting van een eenheidsstaat, de Republiek Indonesië. Het sluiten van de overeenkomst met Nederland over de oprichting van de federatie was slechts een strategische zet om een door de VN goedgekeurde soevereine staat te worden. Soekarno was niet van plan een federale staat te leiden, maar wilde de autocratische heerser worden van alle volkeren die in december 1949 deel uitmaakten van de federatie. De Indonesische ondertekening van de overeenkomst in december 1949 berustte derhalve op een vals motief.

In tegenstelling tot wat wordt beweerd, is het een kenmerk van een federale staat dat de lidstaten ervan soeverein en autonoom zijn. Zij hebben de bevoegdheid hun eigen zaken te regelen, waarbij belangen die de deelstaten niet alleen kunnen behartigen, worden behartigd door een federaal orgaan dat bevoegd is besluiten te nemen over een beperkt aantal onderwerpen.

De Molukken wilden hun soevereiniteit niet verliezen als deel van een deelstaat van de federatie en besloten in de vierde maand van de federatie, april 1950, hun eigen onafhankelijkheid uit te roepen. Zoals Soekarno in 1945 had gedaan. De lange en bloedige vrijheidsstrijd die volgde, werd door Indonesië gewonnen met de executie van de leider van het Molukse verzet in 1966, Dr. Chris Soumokil. Intussen had Indonesië de federatie al in augustus 1950 volledig ontmanteld en in de jaren zestig ook West-Papoea bezet.

Dit is een van de vele voorbeelden waarbij geweld tegen onderdrukking en de strijd voor vrijheid door de VN worden gesanctioneerd om de eenvoudige reden dat de winnaar machtiger is dan de verliezer. Gevolgd door sanctionering door andere landen omdat goede betrekkingen met de winnaar economisch voordeel betekenen.

De volkeren van de Molukken en West-Papoea hebben de gewelddadige annexatie door Indonesië nooit aanvaard. Dit heeft regelmatig geleid tot bloedig optreden tegen rebellenbewegingen op de Molukken en West-Papoea. Soms met het karakter van een godsdienstoorlog. Zo werden rond het jaar 2000 christelijke dorpen op de Molukken aangevallen door Indonesische moslim legereenheden. Dit leidde ook tot winst op het gebied van verdeel en heers, omdat een deel van de Molukse bevolking moslim is.

De huidige heersers van het totalitaire Indonesië mogen niet vergeten dat vrijheidsstrijders de factor tijd aan hun kant hebben. Nederland vocht tachtig jaar tegen het overheersende Spanje, verklaarde zich tijdens die strijd in 1581 onafhankelijk en verkreeg die onafhankelijkheid bij het Verdrag van Westfalen in 1648. En laten we Vietnam niet vergeten. Het onderdrukken van volkeren met een bezettende macht is geen rustig bezit.

Indien Indonesië ervan uitgaat dat er op lange termijn vrede zal zijn op de Molukken en West-Papoea, dan vergist het zich. Er zal nooit vrede zijn zolang onrechtvaardigheid en geweld voor de machthebbers belangrijker zijn dan het toestaan van de vrijheid van een volk volgens de beginselen van soevereiniteit, democratie en de rechtsstaat.

Vandaag de dag woont 40% van de wereldbevolking in 27 federale staten. En naarmate de 21e eeuw vordert, zullen dat er nog meer worden. Tegen deze achtergrond heeft Indonesië slechts twee alternatieven. Ofwel de onderdrukking met geweld voortzetten, ofwel de oorspronkelijke federatie van december 1949 herstellen. Inclusief West Papoea als deel van de staat Oost Indië.

Presidenten komen, presidenten gaan, maar een onderdrukt volk dat zijn wettige vrijheid wil, zal altijd blijven bestaan.