Voortgangsverslag 9 - De stand van zaken betreffende de wijziging van artikel I

Bijlagen
Wijziging van artikel I
Architectuur van het ratificatieproces door de burgers van Europa

Inleiding
Met dit Voortgangsverslag geeft het bestuur van FAEF de stand van zaken weer van het proces van verbetering van Artikel I - De Federatie en de Bill of Rights. De inbreng van de 55+ groep voor de verbetering van de Preambule en nu van Artikel I motiveert het bestuur van FAEF om dit - en volgende - Voortgangsrapporten te schrijven als onderdelen van een kroniek die het ontstaansproces van onze federale grondwet in beeld brengt. Een kroniek die later voor anderen een bron van studie en ervaring kan zijn: inhoudelijk waar het gaat om de federale staatsvorming van Europa; praktisch waar het gaat om de wijze waarop een ingewikkeld veranderingsproces zich voltrekt. Zo'n kroniek, die het werk van de 55+ Groep weerspiegelt, is ook bedoeld als een goede aanvulling op de European Federalist Papers (waaruit het ontwerp voor een federale grondwet is voortgekomen) die Herbert Tombeur en Leo Klinkers tussen augustus 2012 en mei 2013 schreven. 

Onze manier van werken
Namens het bestuur van de FAEF kan ik melden dat wij inderdaad tevreden zijn over het proces van verbetering van ons ontwerp van federale grondwet. Wij opereren op basis van toegepaste wetenschap en morele moed om een alternatief te bieden voor de disfunctionele Europese Unie door haar democratisch tekort te overwinnen. Wij doen dit door met feiten en argumenten aan te tonen waarom deze Europese Unie plaats moet maken voor een federaal Europa. Wij streven er niet naar de Unie te hervormen, omdat haar ingewortelde systeemgebreken elke poging om systeemgebreken te verhelpen tot nog meer systeemgebreken zullen maken. Ons doel is een democratische federale staat tot stand te brengen met een federale grondwet van, door en voor de volkeren van Europa. Zoals gebruikelijk bij dergelijke organisatorische veranderingen zullen bestaande EU-instellingen, procedures en functies/banen worden overgenomen voor zover ze passen in een democratisch systeem van een normaal - transnationaal verkozen - parlement, een normale regering en een normale rechterlijke macht. Een systeem dat niet meer uitgaat van de nationale belangen van de lidstaten als uitgangspunt voor beleid en organisatie, maar van een diepgeworteld besef van en zorg voor de gemeenschappelijke belangen van Europa als geheel. 

Welnu, we zien morele moed in de manier waarop de leden van de Groep 55+ gedurfde voorstellen voor verbetering doen. En we zien het in de kwaliteit van die voorstellen, precies wat wet nr. 1 van de wetenschappelijke methodologie voorschrijft: eerder ingenomen standpunten weerleggen met betere. Of, zoals Karl Popper in de jaren dertig zei: "De evolutie van kennis gaat over het motiveren van proeven en het elimineren van fouten." Wij, het bestuur van de FAEF, hebben de gemotiveerde proef gedaan door een ontwerp van een federale grondwet aan te bieden. U, de deelnemers, doet de foutenverwijdering. 

De naam van de federatie
In zijn Romeo en Julia zegt Shakespeare: "What's in a name? that which we call a rose by any other name would smell as sweet". Dat is waar voor rozen, maar waarschijnlijk niet voor de naam van een federaal Europa. Niet elke naam is goed genoeg om de essentie van een nieuw Europa als federale staat te vatten. Tijdens de online bijeenkomst op 29 oktober 2021 werd duidelijk dat de deelnemers goed moeten nadenken over de naam van het federale Europa dat wij willen.

Wij begonnen ons proces om de grondwet te verbeteren met de naam "Verenigde Staten van Europa". Onmiddellijk kwamen er voorstellen voor een andere naam. Het werd - voorlopig - Federatie Europa. Tijdens de bespreking van artikel I werd voorgesteld om de woorden "Europees" en "Unie" weer in de naam op te nemen, omdat dit voor de burgers van Europa herkenbare woorden zijn. Zo ontstond de naam "Federale Europese Unie". Vervolgens werd voorgesteld om eerst het woord "Europees" te gebruiken en pas daarna de woorden "Federale Unie". Dus "Europese Federale Unie". Voorlopig houden we het bij deze naam. Misschien komen er nog betere voorstellen. Pas aan het eind van dit proces zal de Conventie van de burgers een besluit nemen over de definitieve naam. 

De vlag van de federatie
Dezelfde emotie geldt voor de vlag van de federatie: houd de EU-vlag. Maar de vraag is: moeten we de vlag met de huidige 12 sterren, zoals decennia geleden voorgesteld en goedgekeurd door de Raad van Europa? Of kiezen we voor het Amerikaanse model waarbij telkens wanneer een nieuwe lidstaat toetreedt tot de Europese Federale Unie een ster wordt toegevoegd? Ook dit blijft open tot het einde van dit proces. 

Een korte en bondige grondwet
Sommige deelnemers pleiten voor een korte en bondige Grondwet en de bijbehorende memorie van toelichting. Wij hebben daar alle begrip voor, maar willen toch het volgende opmerken. 

Natuurlijk streven wij naar een zo kort mogelijke grondwet met een zo duidelijk mogelijke tekst in de memorie van toelichting, maar wat essentieel en belangrijk is, heeft een hogere prioriteit dan de lengte van de tekst. Het belangrijkste is dat, in het belang van de burgers, de tekst en de toelichting bij de artikelen duidelijk zijn voor de rechters. Een van de tekortkomingen van de Amerikaanse grondwet is het ontbreken van toelichtingen, waardoor partijpolitieke opvattingen kunnen leiden tot onrechtvaardige beslissingen van het Hooggerechtshof. Een Hof dat door het dubieuze kiesstelsel in de VS niet zelden beslist op basis van partijpolitieke opvattingen, omdat het ontbreken van de toelichting de zogenaamde teleologische benadering (= wat heeft de wetgever bedoeld) bemoeilijkt.

Daarom is er, naast dit formele aspect van het constitutionele recht, dringend behoefte aan personeel in heel Europa dat onvermoeibaar de betekenis van de grondwet en de toelichting daarop uitlegt en de burgers helpt deze teksten te lezen. We komen daar zo dadelijk op terug.

Kenmerkend voor dit soort proces van verbetering van bestaande teksten is dat de logica van de nieuwe tekst van de memorie van toelichting niet altijd gestroomlijnd is. Daarom zal aan het eind van dit proces de memorie van toelichting worden herzien om haar leesbaarder te maken. Vervolgens zal ook de Engelse tekst worden verbeterd door een deskundige schrijver/vertaler. Voor de vertaling in een aantal andere Europese talen zullen we waarschijnlijk in elk land de hulp van vrijwilligers moeten inroepen, of een aantal professionals moeten betalen als we voldoende financiële middelen krijgen. 

Voor de goede orde willen wij hier nog het volgende aan toevoegen. Met het oog op een korte en bondige redactie van de artikelen en hun toelichting is het van belang dat de indieners van amendementen zich concentreren op specifieke formuleringen en het aantal algemene opmerkingen beperken. Die zijn weliswaar interessant, maar bemoeilijken de omzetting in concrete wetgevende woorden. 

Wij vragen ook om voorstellen voor verbetering zoveel mogelijk in het Discussieforum te plaatsen, zodat elke discussie door iedereen kan worden gevolgd.

De noodzaak van fondsenwerving
Sinds drie jaar spannen wij ons in om fondsen te werven om meer en beter werk te kunnen doen, bijvoorbeeld met betaalde krachten. Daartoe hebben wij vrijwel alle organisaties/stichtingen benaderd die subsidies verstrekken voor dit soort werk, alsmede alle Europese multinationals met dergelijke stichtingen. Resultaat: nul. We gaan onze inspanningen herformuleren door een team Fondsenwerving op te richten, naast een team Communicatie/Outreach en een team IT dat de technische - IT - aspecten van het ratificatieproces voor zijn rekening zal nemen. De bijlage bevat de architectuur voor dat ratificatieproces in vier dia's. Dia 2 toont de drie Teams. Daarover later meer.

Drie teams
Zoals zojuist vermeld, bevat de bijlage onder de naam "Architectuur van het ratificatieproces door de burgers van Europa" op dia 2 van de bijlage drie teams: Communicatie/Outreach, IT-technologie en Fondsenwerving. Voor de eerste twee hebben we een coördinator. Het team Fondsenwerving heeft er nog geen. Vraag: wie is bereid de coördinator van het team Communicatie/Outreach te zijn? 

Voor elk van de drie teams, gelieve u in te schrijven als lid van een team. Op onze website zullen we een aparte ruimte om de vorderingen van elk team te noteren. 

De taak van het Communication/Outreach team is het ontwerpen en publiceren van eenvoudige en goed ontworpen boodschappen aan de burgers van Europa over de essentie van een federale staat, om zo hun aandacht en begrip te krijgen voor het nut en de noodzaak van een federaal Europa. Stap voor stap moeten we de burgers van Europa informeren dat een federale grondwet van, door en voor de burgers in hun belang is. En dat zij door het ratificeren van die grondwet mede-eigenaar zijn van dat federale Europa. 

Het IT-team is belast met het ontwerpen van een systeem dat duidelijk maakt wie het recht heeft aan die ratificatie deel te nemen. Er moet dus een lijst worden opgesteld van stemgerechtigden uit alle EU-landen en uit sommige niet-EU-landen. Verder zal dat team een niet-frauduleus systeem ontwerpen om een ratificatiestem uit te brengen.

De taak van het team Fondsenwerving is duidelijk: fondsenwerving, mede om de uitvoering mogelijk te maken van de strategieën, ontwikkeld door de andere twee teams.

Eén officiële taal voor de Europese Federale Unie
Een lid van de Groep 55+ heeft voorgesteld om in de grondwet het streven naar één officiële taal - het Engels - voor het federale Europa op te nemen. Afgezien van het feit dat er sinds vele jaren een tendens bestaat - vooral onder jongeren - om het Engels als voertaal te gebruiken, kunnen we niet zover gaan om slechts één taal tot officiële taal te maken. De preambule gaat uit van het belang om een zo groot mogelijke verscheidenheid te beschermen. Dit geldt ook voor de talen in Europa. Bovendien is het niet ongebruikelijk dat een federatie - bestaande uit verschillende volkeren - meer dan één officiële taal erkent. Zo zijn er drie officiële talen in België, vier in Zwitserland en maar liefst tweeëntwintig in India. In dit opzicht willen wij dus de huidige praktijk van meertaligheid binnen de Europese Unie voortzetten. 

De Federalisten federeren
Met de strategieën Federating the Federalists en Educating the Federalists hebben we in 2018 de Federale Alliantie van Europese Federalisten opgericht. We zijn verbaasd dat na drie jaar slechts twee federalistische bewegingen zich hebben aangemeld als lid van onze federatie. En dat twee organisaties - zonder formele juridische status - kozen voor de status van waarnemer. Wij willen niet speculeren over de vraag waarom de vele federalistische bewegingen zich niet als vanzelfsprekend aansluiten bij een federatie van federalistische bewegingen. Blijkbaar vinden zij het bestaan als een unitaire, gedecentraliseerde beweging belangrijker dan samen met andere bewegingen en pro-Europese organisaties de organisatiegraad te verhogen en zo in federaal verband meer kracht en invloed te verwerven in dit streven naar een federaal Europa. Wij begrijpen dan ook niet waarom dergelijke federalistische bewegingen niet deelnemen aan onze burgerconventie en - integendeel - wel aan de EU-conferentie over de toekomst van Europa, terwijl uit alle documenten van die conferentie blijkt dat zij slechts één doel heeft: versterking van de verdragsbasis van de EU. 

De status van artikel I op 7 oktober 2021
Wij nemen altijd twee weken de tijd om een artikel te wijzigen en in de derde week zijn wij klaar met de behandeling van de voorstellen tot verbetering. Bijgaand vindt u de status van die verbetering. Wij verzoeken u eventuele definitieve voorstellen vóór woensdag 10 november op het discussieforum te plaatsen. Op zaterdag 13 november sluiten we dan de discussie over artikel I af, waarna de discussie over artikel II begint. Voor de zekerheid is het denkbaar dat we bij de bespreking van volgende artikelen nieuwe inzichten krijgen over artikelen die al zijn afgesloten. Wij zullen deze bewaren voor een nieuwe behandeling door de Conventie, waarschijnlijk aan het eind van dit proces. 

Lidmaatschap van de Groep 55+
Tot 31 oktober was het mogelijk zich in te schrijven als lid van de Groep 55+, de groep die als medeoprichters verantwoordelijk is voor de verbetering van de grondwet. Het zijn er nu 75. Veertien leden waren betrokken bij de verbetering van de Preambule, dertien bij artikel I. We hopen dat anderen dit voorbeeld zullen volgen als we op 13 november beginnen met het verbeteren van artikel II. In de komende week zal het bestuur de laatste hand leggen aan de input voor artikel I en nodigt iedereen uit om het resultaat van artikel I vanaf 13 november te verspreiden. 

Het feit dat de Groep 55+ een gesloten groep van zeer gemotiveerde deelnemers is, betekent niet dat niet-leden niet het recht zouden hebben om bij het bestuur voorstellen in te dienen ter verbetering van de statuten. Iedere burger van Europa - en zelfs van buiten Europa - kan dat doen via citizensconvention@faef.eu. Het bestuur zal dan - zo mogelijk in overleg met het discussieforum - handelen in overeenstemming met ons streven naar een zo goed mogelijke statuten.  

Namens het bestuur van de FAEF,
Leo Klinkers, voorzitter 
Mauro Casarotto, secretaris-generaal